ਮੇਰਾ ਦਾਗ਼ਿਸਤਾਨ' ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਰਸੂਲ ਹਮਜ਼ਾਤੋਵ ਨੇ ਦਾਗ਼ਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਬਰੀਕੀ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਬਰੀਕੀ ਨਾਲ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣਾ ਇੱਕ ਬਦਅਸੀਸ ਦੇ ਹੈ। ਉਹ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਾਗ਼ਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੋਕ ਬਦ-ਦੁਆਵਾਂ ਵੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਰਸੂਲ ਦਾਗ਼ਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਲੇਖਕਾਂ, ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਰਚਨਾ ਦੇ ਸਹੀ ਢੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਦਾ ਵੀ ਯਤਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਉਹ ਉੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ, ਖਾਣ ਪੀਣ, ਪਹਿਰਾਵਾ, ਰਹਿਣ ਸਹਿਣ, ਰਸਮੋ-ਰਿਵਾਜ਼ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
- Kuj Bandeya De Naam Vi Sohne Lagde Ne | ਕੁਝ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਵੀ ਸੋਹਣੇ ਲੱਗਦੇ ਨੇ
- Banda Mar Vi Sakda E | ਬੰਦਾ ਮਰ ਵੀ ਸਕਦਾ ਏ
- Rani Tatt | ਰਾਣੀ ਤੱਤ
- Puttar Oye | ਪੁੱਤਰ ਓਏ
- Tu Keha Mai Man Leya | ਤੂੰ ਕਿਹਾ ਮੈਂ ਮੰਨ ਲਿਆ
Kothe Kharak Singh | ਕੋਠੇ ਖੜਕ ਸਿੰਘ
Partaapi | ਪਰਤਾਪੀ
Chaali Din | ਚਾਲ਼ੀ ਦਿਨ
Sver To Sham Tak | ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ
Antar Jhaat | ਅੰਤਰ ਝਾਤ
Life History of Sardar Hari Singh Nalwa
THE REAL MAHARAJA RANJIT SINGH
Guru Nanak Dev Life and Teachings
Ranjit Singh By Khushwant Singh
Sikh Religion and Politics
ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ‘ਸੀਤਲ’ ਜੀ ਨੇ ਦਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀਆਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਉਪਰਾਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ
ਇਹ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਕਰੜੀ ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਪੂਰੀ ਈਮਾਨਦਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਜਜ਼ਬਾਤੀ ਉਲਾਰਪੁਣੇ ਤੇ ਧੜੇਬੰਦਕ ਝੁਕਾਅ ਤੋਂ ਲਾਂਭੇ ਰਹਿ ਕੇ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਜੂਨ 1984 ਤੱਕ, ਸਿੱਖ ਜੱਦੋ-ਜਹਿਦ ਦੇ ਅੱਡ-ਅੱਡ ਦੌਰਾਂ ਦੌਰਾਨ ਅੱਡ-ਅੱਡ ਸਿੱਖ ਹਸਤੀਆਂ ਦੇ ਕਰਮ (ਰੋਲ) ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਲੱਗ-ਲਗਾਅ ਦੇ ਦੇਖਣ ਤੇ ਅੰਗਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ । ਇਹ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਵੀ ਹੈ । ਪਰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਉਲਾਰ ਤੇ ਸੌੜੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਲਿਖਿਆ ਇਤਿਹਾਸ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਾਰੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਰਮ ਨੂੰ ਇਕ ਖਾਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ ਰੱਖ ਕੇ ਸਮਝਣ ਦਾ ਨਿਵੇਕਲਾ ਯਤਨ ਵੀ ਹੈ ।
ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੇ ਨਿਧੜਕ ਯੋਧੇ, ਸੇਵਾ ਸਰੂਪ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ (1697-1753) ਦਾ ਅਦਭੁੱਤ ਜੀਵਨ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਆਪ ਦਾ ਜੀਵਨ-ਕਾਲ ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਲਈ ਅਤਿ ਦੀਆਂ ਕਰੜਾਈਆਂ ਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦਾ ਯੁਗ ਸੀ । ਇਹ ਉਹੀ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਖ਼ਾਲਸੇ ਦੇ ਸਿਰਾਂ ਲਈ, ਹਕੂਮਤ ਵੱਲੋਂ ਇਨਾਮ ਤੇ ਜਗੀਰਾਂ ਮੁਕੱਰਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖ਼ਾਲਸੇ ਦੇ ਮੰਝਧਾਰ ਵਿਚ ਫਸੇ ਬੇੜੇ ਨੂੰ ਲਹਿਰਾਂ ਤੇ ਤੂਫ਼ਾਨਾ ਵਿਚੋਂ ਸਹੀ ਸਲਾਮਤ ਬਚਾ ਕੇ ਐਸੀ ਯੋਗਤਾ ਨਾਲ ਜਾ ਬੰਨ੍ਹੇ ਲਾਇਆ ਕਿ ਵੈਰੀ ਵੀ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏ । ਇਸ ਨਿਪੁੰਨ ਆਗੂ ਦੀ ਯੋਗ ਅਗਵਾਈ ਨਾਲ ਕੋਈ 32 ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕੋਈ ਪੈਰ ਧਰਨ ਨੂੰ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿੰਦਾ ਉਥੇ ਉਹ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਖ਼ੁਦ-ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਬਣ ਗਏ ।
ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਲੇਖਕ ਨੇ ਸਿੱਖ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਰਾਹੀਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਪਰੰਪਰਾ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਘਟਨਾਵਾਂ ਲੈ ਕੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦਾ ਸਫਲ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਇਕ ਵਿਲੱਖਣ ਧਰਮ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਧਾਂਤਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਹੀ ਸਿੱਖੀ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ, ਸਗੋਂ ਕਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਿਰਜ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਅਮਲੀ ਜਾਮਾ ਵੀ ਪਹਿਨਾਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿੱਖ ਜੀਵਨ-ਜਾਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਧਰਮ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਚਾਰੀ ਜੀਵਨ-ਜਾਚ ਨਾਲੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਲੱਗ ਹੋ ਨਿਬੜਦੀ ਹੈ। ਪਰੰਤੂ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਰਗ ਵੱਲੋਂ ਸਿੱਖੀ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ ਅੰਗ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੂੰ ਅਵਤਾਰ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਰਾਰਥਕ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬਾਹਰੀ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸੁਚੇਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਲਹਿਰ ਵਰਗੀ ਇਕ ਹੋਰ ਪੁਨਰ-ਜਾਗ੍ਰਤੀ ਲਹਿਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਬਾਰੇ ਤੀਬਰ ਅਹਿਸਾਸ ਜਗਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ (1722-1772) ਨਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1747 ਵਿਚ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਨੇ 1748 ਤੋਂ 1771 ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਉਪਰ 12 ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਤੇ ਇਥੋਂ ਦੀ ਧਨ-ਦੌਲਤ ਤੇ ਅਸਮਤ ਨੂੰ ਖੂਬ ਲੁੱਟਿਆ। ਅਬਦਾਲੀ ਨੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਆਪਣਾ ਦਬੇਲ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸਿਰਤੋੜ ਯਤਨ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਗੁਰੂ ਕੇ ਦੂਲੇ ਸ਼ੇਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਇਹ ਸੁਪਨਾ ਪੂਰਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਜਦੋਂ ਵੀ ਆਪਣੇ ਲਾਓ-ਲਸ਼ਕਰ ਨਾਲ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਨੂੰ ਲੁੱਟ ਕੇ ਵਾਪਸ ਪਰਤਦਾ ਤਾਂ ਸਿੰਘ ਗੁਰੀਲਾ ਯੁੱਧ ਨੀਤੀ ਤਹਿਤ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਮੁਕਾਮੀ ਕੈਂਪਾਂ ’ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਕੇ ਧਨ-ਪਦਾਰਥ, ਮਾਲ-ਅਸਬਾਬ, ਅਸਤਰ-ਸ਼ਾਸਤਰ ਤੇ ਘੋੜੇ ਆਦਿ ਲੁੱਟ ਲਿਜਾਂਦੇ। ਇਸ ਵਿਰੋਧ ਤੋਂ ਖੁਫਾ ਹੋ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਬਾਰੂਦ ਦੇ ਕੁੱਪਿਆਂ ਨਾਲ ਉਡਾਇਆ ਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਰੋਵਰ ਦੀ ਵੀ ਬੇਹੁਰਮਤੀ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਛੇਵੇਂ ਹੱਲੇ ਦੌਰਾਨ 1762 ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਖੁਰਾ-ਖੋਜ ਮਿਟਾਣ ਲਈ ਸਿੱਖ ਦਲਾਂ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ ਕੁੱਪ ਰਹੀੜੇ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਘੇਰ ਕੇ ਤਕਰੀਬਨ 25 ਹਜ਼ਾਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਸਾਕੇ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ‘ਵੱਡਾ ਘੱਲੂਘਾਰਾ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਕੇ ਨੇ ਸਿੰਘਾਂ ਵਿਚ ਐਸੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਸੇ ਸਾਲ ਹੀ ਦੀਵਾਲੀ ਮੌਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਬਦਾਲੀ ਨੂੰ ਇਕ ਲੱਕ-ਤੋੜਵੀਂ ਹਾਰ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਡਰ ਤੇ ਰੋਹਬ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮੁੱਢਲੇ ਫਾਰਸੀ ਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਲਿਖੀ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਲਹੂ-ਭਿੱਜੇ ਅਧਿਆਇ ਨੂੰ ਏਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਵਾਲੇ ਪੰਥਕ ਕਿਰਦਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੱਖ ਦਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਚੇਰੇ ਪੰਥਕ ਜਜ਼ਬਾਤ ਪਾਠਕ ਦੇ ਅੰਗ-ਸੰਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸਾਡਾ ਇਤਿਹਾਸ’ ਦਾ ਭਾਗ ਪਹਿਲੇ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਕਾਲ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਸਾਡਾ ਇਤਿਹਾਸ’ ਦੇ ਭਾਗ ਦੂਜੇ ਵਿਚ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਰਾਜ (1708-1799) ਤੱਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਹਰੂਨ ਖ਼ਾਲਿਦ ਦੀ ਇਹ ਕਿਤਾਬ Walking With Nanak ਨੂੰ Westland Books ਨੇ ਛਾਪਿਆ ਸੀ... ਥੋੜ੍ਹੇ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹਰੂਨ ਰਾਹੀਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਉਹ ਇਸ ਸਫ਼ਰ ਦੇ ਅਗਲੇ ਮੁਕਾਮ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ Penguin India ਨਾਲ਼ ਉਸਦਾ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਸਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਪੈਂਗੁਇਨ ਛਾਪੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਧੰਨਵਾਦੀ ਹਾਂ ਹਰੂਨ ਖ਼ਾਲਿਦ ਅਤੇ Westland Books ਦੇ ਜਿੰਨ੍ਹਾ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਕਿਤਾਬ ‘ਨਾਨਕ ਸੰਗ ਟੁਰਦਿਆਂ’ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਛਾਪਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਪਾਠਕਾਂ ਲਈ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਉਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਅਨੁਵਾਦਕ ਤਰਲੋਕ ਬੀਰ ਹੁਰਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਹੋਣ ਨਾਤੇ ਅਸੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਤਰਲੋਕ ਬੀਰ ਹੁਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਲਈ ਤਪੱਸਿਆ ਕਰਨ ਵਾਂਗ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਹੀ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਠਕ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਖੂਬ ਪਿਆਰ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਤਾਬ ਪਾਠਕਾਂ ਤੱਕ ਜਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਮੰਡ ਜੀ ਦਾ ਨਵਾਂ ਨਾਵਲ ‘ਚੁਰਾਸੀ ਲੱਖ ਯਾਦਾਂ’ ਚੰਗਾ ਪੜ੍ਹਨ-ਲਿਖਣ ਦੇ ਚਾਹਵਾਨ ਦੋਸਤਾਂ ਲਈ ਇਹ ਨਾਵਲ ਚੰਗੀ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ.... ਚੁਰਾਸੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਲਿਖੇ ਗਏ ਇਸ ਨਾਵਲ ਦੇ 450+ ਸਫ਼ੇ ਹਨ।
Jasbeer Singh Mand's new novel "Churasi Lakh Yaadan" is set to be a delightful read for those who love literature. This novel, with over 450 pages, explores the events surrounding the 1984 incidents, offering readers a substantial and enriching experience.
ਹਰ ਆਦਮੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਾ-ਵਰੋਲੇ, ਝੱਖੜ, ਤੂਫ਼ਾਨ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਡਾਵਾਂਡੋਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਅਜਿਹੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਜਾਂ ਤਾਂ ਕੋਈ ਸੁਘੜ-ਸਿਆਣਾ ਰਾਹ-ਦਸੇਰਾ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਜਾਂ ਕੋਈ ਪੁਸਤਕ ਸਹਾਈ ਸਿੱਧ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਸਾਹਿਤਕ ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਦੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ, ਉਸਾਰੂ ਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਸ ਦੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨਕੁਨ ਮਨੋਭਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਵਿਰੇਚਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਖੋਖਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਜੜ੍ਹੋਂ ਪੁੱਟਣ ਵਿਚ ਇਕ ਅਸਰਦਾਰ ਥੈਰੇਪੀ ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ । ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸੰਜੀਵਨ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲੇਖਕ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵ, ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਚਿੰਤਨ ਦੁਆਰਾ ਜਾਣਿਆ ਤੇ ਆਤਮਸਾਤ ਕੀਤਾ, ਉਹ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ।
ਇਹ ਨਾਵਲ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਜਾਣਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਨਾਵਲ ਦਾ ਮੁਖ ਪਾਤਰ ਸਤਵੰਤ ਕੌਰ ਹੈ । ਇਹ ਨਾਵਲ ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਵਲ ਦਾ ਮੁੱਢ ਬੰਨਦਾ ਹੋਇਆ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਲਈ ਦਿਸਾ ਨਿਰਦੇਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
This novel inspires readers to learn about Sikh history. The main character of this novel is Satwant Kaur. It serves as a foundational work of modern Punjabi literature, guiding future writers in their endeavors.
ਇਸ ਨਾਵਲ ਦਾ ਹੀਰੋ ਇੱਕ ਵਰਕਰ ਹੈ । ਦਰਮਿਆਨੇ ਦਰਜੇ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਹੈ, ਉਹ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ਲੜਦਾ ਹੈ । ਨਵਾਂ ਸਮਾਜ ਸਿਰਜਣ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੋਹਣੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਸਰਮਾਏਦਾਰੀ ਸਿੱਧੀ ਟੱਕਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡੇ ਤੇ ਝੱਲਦੇ ਹਨ ਤੇ ਫੇਰ ਗ਼ਲਤ ਨਜ਼ਾਮ ਤੇ ਨਿਰਾ ਰੋਸ ਕਰਦੇ, ਉਹਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਢੂੰਡਦੇ ਹਨ । ਰਾਤ ਬਾਕੀ ਹੈ, ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਕੁਰਬਾਨ ਹੁੰਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ, ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਇਕ ਲੋਅ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
This novel features a hero who is a worker, a middle-class farmer engaged in the struggle for farmers' rights. He dreams of creating a new society and is willing to sacrifice his life to turn these beautiful dreams into reality. It is the first Punjabi novel where the characters face a direct confrontation between labor and capital in their village. Instead of merely expressing anger against the unjust system, they seek to understand its root causes. Though the night is still young, the lives of those who sacrifice themselves illuminate the darkness.
ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਮਹਾਨ ਲੇਖਕਾਂ, ਵਿਚਾਰਕਾਂ ਅਤੇ ਕਵੀਆਂ-ਗੁਰੂਦੇਵ ਰਾਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ, ਬਾਲਜ਼ਾਕ, ਤੁਰਗਨੇਵ, ਦੋਸਤੋਵਸਕੀ, ਨੀਤਸ਼ੇ, ਰਿਲਕੇ, ਖ਼ਲੀਲ ਜਿਬਰਾਨ, ਸਾਰਤਰ, ਮਿਰਚਾ ਇਲਾਅਡੀ ਅਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਡਿੱਠੇ-ਅਣਡਿੱਠੇ ਪ੍ਰੇਮ-ਪ੍ਰਸੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹਾਨ ਲੇਖਕਾਂ ਅਤੇ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿਚ ਪਿਆਰ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਆਯਾਮ ਉਦਘਾਟਿਤ ਕੀਤੇ ਤੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਵਿਚ ਗੀਤ ਗਾਏ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੇਖਕਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਹਰ ਸੁਹਿਰਦ ਪਾਠਕ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਆਰ ਬਾਰੇ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਲੇਖਕਾਂ ਤੇ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਮੁਹੱਬਤ ਨੂੰ ਕਿੰਜ ਜੀਵਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੀਵਨੀਆਂ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ-ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਬਾਰੇ ਅੱਧੀ-ਅਧੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ । ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਵੱਖਰੀ ਪੁਸਤਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ, ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਦੀਬਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ-ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੋਵੇ । ਹੱਥਲੀ ਪੁਸਤਕ ਇਸ ਘਾਟ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਇਕ ਉਪਰਾਲਾ ਹੈ ।
ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਆਮਦ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਗ਼ਦਰੀ ਬਾਬਿਆਂ ਦੇ ਮੇਲੇ ਦੌਰਾਨ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਰਾਹੀਂ ਹੋਈ । ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਇਸ ਕਦਰ ਸਮਾ ਲੈਂਦੀਆਂ ਨੇ ਜਿਵੇਂ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕਲਬੂਤ ਵਿੱਚ ਰੂਹ ਤੇ ਸੰਪੂਰਨ ਮਨੁੱਖ ਬਣ ਧੜਕਦੀ ਹੈ, ਖ਼ੈਰ ਐਲੇਫ਼ ਸ਼ਫਾਕ ਨੇ ਜਿੰਨੀਂ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਅਤੇ ਸੰਜ਼ੀਦਗੀ ਨਾਲ਼ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਰਚਿਆ ਓਸ ਤੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾਂ ਸੁਹਿਰਦ ਹੋ ਕੇ ਮਰਹੂਮ ਨਵਨੀਤ ਜੀ ਨੇ ਜਿਨਾਂ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਵਿਸਮਾਦਮਈ ਤੇ ਅਲੌਕਿਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਉਸ ਤਾਰੀਫ਼ ਲਈ ਢੁੱਕਵੇਂ ਸ਼ਬਦ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਹੋਣ...... ਦੋ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਾਲ਼ ਨਾਲ਼ ਚਲਦਾ ਹੈ ਇਸ਼ਕ ਹਕੀਕੀ ਦੇ ਤਾਣੇ ਬਾਣੇ ਬੁਣਦੀ ਸ਼ਮਸ ਤਬਰੀਜ਼ ਤੇ ਰੂਮੀ ਜੀ ਦੀ ਮੁੱਕਦੱਸ ਮੁਹੱਬਤ ਦੀ ਗਾਥਾ ਸੁਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ,,, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਮਿੱਠੇ ਕੁਫ਼ਰ ਦੀ ਮਿਠਾਸ ਵਿੱਚ ਭਿੱਜਦੀ ਜਾਂਦੀ ਐਲਾ ਕਦੋਂ ਮੁਹਬੱਤ ਵਿਚ ਵਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਵੀ ਹੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ ਇਲਾਹੀ ਧੁਨਾਂ ਛੇੜਦੀ ਰਬਾਬ ਜਿਹੀ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਤਰਜ਼ਮਾ ਹੋਣਾ ਬੜੀ ਖੁਸ਼ੀ ਵਾਲ਼ੀ ਗੱਲ ਹੈ
ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਪਾਠਕ ਬੜੇ ਗੁੱਝੇ ਰਹੱਸ ਪੜਨ ਦੇ ਆਦੀ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ,, ਤੇ ਮੈਂ ਕਹਾਂਗੀ ਕਿ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਖ਼ਾਸ ਕਰ ਅਜਿਹੇ ਪਾਠਕਾਂ ਲਈ ਹੀ ਹੈ,,,,, ਮੈਂ ਮਰਹੂਮ ਨਵਨੀਤ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦੇਣਾ ਚਾਹਾਂਗੀ ਕੇ ਓਹ ਇਤਨੀ ਘੱਟ ਉਮਰ ਵਿਚ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਕਾਰਜ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰ ਕੇ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਇਸਦਾ ਤਰਜਮਾ ਕਰਨਾ ਵੀ ਇੱਕ ਅਦੁੱਤੀ ਇਤਫ਼ਾਕ ਹੀ ਹੈ ,,, ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲਾ ਹਰ ਪਾਠਕ ਨਵਨੀਤ ਦੀ ਸਦੀਵੀ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਸਦੀ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਪਰ ਸਦੀਵੀ ਮੌਜ਼ੂਦਗੀ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੇਗਾ।
ਅੰਤ ਕਹਾਂਗੀ ਕਿ ਜਿੰਨੀ ਛੇਤੀ ਹੋ ਸਕੇ ਕਿਤਾਬ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜੋ
ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋਗੇ ਕੇ ਪੀ ਗਏ ਹੋ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਮੁਹੱਬਤ ਦੇ ਚਾਲੀ ਨੇਮਾਂ ਦੇ ਅਰਕ ਨੂੰ
-ਦੀਪ ਹੇਰਾਂ!
ਇਹ ਦੇਹ ਤਾਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਾਣੀ ਹੀ ਹੈ... ਮਰਦਾਨਿਆ...।”
“ਬਾਬਾ ਮੈਂ ਜਾਣਾ ਨਹੀਂ ਸਮਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ...।”
“ਤੂੰ ਵੀ ਸਮ੍ਹਾ ਹੀ ਰਿਹਾਂ ਮਰਦਾਨਿਆ...।”
“ਜੇ ਕਿਤੇ ਮੇਲ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਪਛਾਣ ਲਵੀਂ ਬਾਬਾ... 'ਮੈਂ ਤਲਵੰਡੀ ਦਾ ਡੂਮ ਹਾਂ' ...।”
ਮਰਦਾਨੇ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਹੋਣ ਲੱਗੀਆਂ।
--ਨਾਵਲ 'ਬੋਲ ਮਰਦਾਨਿਆ' ਵਿੱਚੋਂ
ਇਸ ਨਾਵਲ ਵਿਚ ਪੂਰੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਵਿਛੜ ਗਈ ਸੀ । ਪੂਰੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਿਆਂ, ਇਸ ਵਿਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਹੈ
ਇਸ ਨਾਵਲ ਵਿਚ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਇਸ ਨਾਵਲ ਦਾ ਨਾਇਕ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦੱਸਵੀਂ ਪਾਸ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦਾ ਕੰਮ ਸੰਭਾਲ ਲੈਂਦਾ ਹੈ । ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਵਿਆਹ ਆਪਣੇ ਵਡੇ ਭਰਾ ਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋ ਜਾਣ ਕਰਕੇ ਇੰਦਰ, ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਮਝਣ ਲਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ । ਨੰਬਰਦਾਰ ਇਹ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਾ ਹੈ । ਨਾਵਲ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇੰਦਰ ਨੰਬਰਦਾਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਮਹਿੰਦਰ ਦੀ ਹਰ ਚੀਜ ਉਤੇ ਕਬਜਾ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ।
This novel presents the story of a farmer living in a village. The protagonist, Mahinder Singh, completes his tenth grade and takes on the responsibilities of his household. Since Mahinder Singh gets married before his elder brother Inder Singh, Inder begins to perceive Mahinder as his enemy. The numberdar (village head) further fuels this enmity. By the end of the novel, it is revealed how Inder, with the numberdar's advice, seizes control of everything belonging to Mahinder.
ਲੇਖਕ ਨੇ ਇਸ ਨਾਵਲ ਵਿਚ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਇਸ ਨਾਵਲ ਦੀ ਨਾਇਕਾ ‘ਸ਼ਾਲੂ’ ਫਿਲਮੀ ਰਸਾਲੇ ਤੇ ਫੈਸ਼ਨ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹੈ । ਸ਼ਾਲੂ ਦਾ ਵਿਆਹ ‘ਪਰਵੇਜ਼’ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਜਿਸਦੀ ਉਮਰ 50 ਸਾਲ ਸੀ । ਪਰ ਸ਼ਾਲੂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਉਸ ਘਰ ਨੇ ਖੋਹ ਲਈ । ਫਿਰ ਉਹ ਘਰ ਛੱਡ ਕੇ ਸ਼ਾਲੂ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤਾਂ ਮਿਲ ਗਈ ਪਰ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਨੇ ਉਸਦਾ ਸਭ ਕੁਝ ਖੋਹ ਲਿਆ ।
The author presents the story of a woman in this novel. The protagonist, Shalu, is an avid reader of film magazines and fashion publications. Shalu marries Parvez, who is 50 years old. However, her freedom is taken away by that household. After leaving the house, Shalu gains her freedom, but the world robs her of everything else.
ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੜ੍ਹੀ ਦਾ ਦੀਵਾ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਇਹ ਨਾਵਲ ਵੀ ਚਰਚਾ ’ਚ ਰਿਹਾ । ਕਾਰਨ ਤਾਂ ਕਈ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ , ਪਰ ਇਸ ਚਰਚਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਸ਼ਾਇਦ ਦੋ ਸਨ । ਪਹਿਲਾ : ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਪੁਸ਼ਤਾਂ ਤੋਂ ਚਲੇ ਆ ਰਹੇ, ਬਦਲੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਕਤਲ ਦੀ ਘਟਨਾ ਤੇ ਦੂਜਾ : ਪੂੰਜੀਵਾਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਅਧੀਨ ਕਿਸਾਨੀ ਵਰਤਾਰੇ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੀਆਂ ਉਹ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਮਨੁੱਖ ਅੰਦਰੋਂ ਅਣਖ ਤੇ ਸਵੈਮਾਣ ਵਰਗੀਆਂ ਉਹਨਾਂ ਕਦਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਕਾਰਨ ਸਮਾਜ ਅੰਦਰ ਉਹਨਾਂ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸਦਕਾ ਸਮਾਜ ਅਮਾਨਵੀ ਵਿਵਸਥਾ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰੇ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।
In the last three decades, this novel has gained significant attention following "Marhi Da Deeva." There are several reasons for this discussion, but perhaps two main ones stand out. First: the incidents of murder driven by the longstanding desire for revenge in the agrarian culture of Punjab. Second: the changes occurring in farming practices under capitalist influences, which are adversely affecting intrinsic values like self-respect and dignity. These values are crucial for maintaining the potential for social struggles against inhumane systems.
‘ਅੰਨ੍ਹੇ ਘੋੜੇ ਦਾ ਦਾਨ’ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਪੁਸਤਕ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਫਿਲਮ ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੀਨਾਈਸ ਵਿਖੇ ਹੋ ਰਹੇ 67ਵੇਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਸਮਾਰੋਹ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਲੰਦਨ ਵਿਖੇ ਹੋ ਰਹੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਸਮਾਰੋਹ ਲਈ ਵੀ ਚੁਣ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਸਿਉਲ ਵਿਖੇ ਹੋ ਰਹੇ ਏਸ਼ੀਅਨ ਫਿਲਮ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਇਕੋਂ ਸਮੇਂ ਤਿੰਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣਾ ਇਸ ਪਹਿਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਾਣਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ।
"Anhe Ghore Da Daan" is the first book to be adapted into a film that has been selected for the 67th International Film Festival taking place in Venice. Additionally, it has also been chosen for the International Film Festival in London and included in the Asian Film Festival in Seoul. Being part of three international film festivals simultaneously is a significant achievement for this first Punjabi film.
ਕਿਤਾਬ “ਸ਼ਬਦ ਜੰਗ” ਪੰਜ ਭਾਗਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡੀ ਹੋਈ ਹੈ- ਸ਼ਬਦ ਜੰਗ, ਵਿਆਖਿਆ ਜੰਗ, ਪਰਚਾਰ ਜੰਗ, ਸਵਾਲਾਂ ਦੀ ਜੰਗਬਾਜੀ ਅਤੇ ਨਿਖੇਧਕਾਰੀ। ਪੰਜਾਂ ਭਾਗਾਂ ਵਿਚ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਕੁੱਲ ਛੱਤੀ ਪਾਠ ਹਨ।
ਜਿਸ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਜਿਓਂ ਰਹੇ ਹਾਂ ਓਥੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦੀ ਬੇਹੱਦ ਸਾਰਥਕਤਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ੇ, ਮੁਹਾਵਰੇ, ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚ ਵਜੋਂ ਇਹ ਆਪਣੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਵੇਕਲੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ। ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰੇ ਸਥਾਪਿਤ ਸੱਤਾ ਅਤੇ ਤਾਕਤਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਵਾਲੀਆਂ ਧਿਰਾਂ ਲਈ ਇਹ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਅਤੇ ਝੂਠੀਆਂ ਧਿਰਾਂ ਲਈ ਸਿਰਦਰਦੀ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸੱਤਾ ਸਦਾ ਹੀ ਲੜਨ ਵਾਲੀਆਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਭਾਂਤ ਦੇ ਸਿੱਧੇ-ਅਸਿੱਧੇ, ਹੋਛੇ ਅਤੇ ਉਲਝਾਊ ਸਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਘੇਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਇਸ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਸਮਝਣ-ਸਮਝਾਉਣ ਦੇ ਰਾਹ ਤੋਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ।
‘ਅਕੀਦਤ’ ਵਾਰਤਾ ਹੈ ਓਸ ਮੰਡਲ ਦੀ ਜਿੱਥੇ ਨਾਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਰੂਹਾਂ ਦਾ ਬਗੈਰ ਕਿਸੇ ਤਾਲ ਤੋਂ । ਸਾਹਾਂ ਦੀ ਚਾਲ ਤੇ ਧੜਕਣ ਦੀ ਤਾਲ ਵੀ ਅਕੀਦਤ ਹੀ ਹੈ । ਉਹ ਅਕੀਦਤ ਦਾ ਸਿਖਰ ਹੀ ਤਾਂ ਸੀ ਜਿਸਦੀ ਓਟ ਵਿੱਚ ਸੂਲੀਆਂ ਸੇਜ ਹੋ ਗਈਆਂ ਤੇ ਸਲੀਬਾਂ ਬਿਸਤਰ । ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਵੀ ਅਕੀਦਤ ਹੀ ਹੈ ਸ਼ਰਧਾ ਹੀ ਹੈ । ਸ਼ਰਧਾ ਉਹਨਾਂ ਪਵਿੱਤਰ ਰੂਹਾਂ, ਨਬੀਆਂ, ਫ਼ਕੀਰਾਂ ਤੇ ਆਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਵਾਕ ਅਜ਼ਲ ਤੋਂ ਕਾਇਨਾਤ ਦੀ ਫਿਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਤੈਰਦੇ ਨੇ । ਬੱਸ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕਮਾਲ ਹੈ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਰੂਹ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪੁਰਨੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ।
Akidat is a narrative set in a realm where souls dance without any rhythm. The cadence of breaths and the heartbeat itself are forms of devotion. It represents the pinnacle of faith, where crucifixes become beds of sacrifice. This book is also an embodiment of devotion and reverence.
Reverence is directed toward those pure souls, prophets, mystics, and lovers whose words have floated in the atmosphere of existence since eternity. This is the remarkable essence of poetry—it enhances the light of your soul, making it even more radiant.
ਨੌਜਵਾਨ ਕਵੀ ਹਰਮਨ ਦੀ ਰਾਣੀ ਤੱਤ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਮਕਾਨਕੀ ਤੇ ਜਮੂਦ ਨੂੰ ਤੌੜ ਕੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਧੂਹ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਧੁਰ ਤਰਬਾਂ ਛੇੜੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਕੀਲ ਲਿਆ ਹੈ । ਉਸਦਾ ਅਨੁਭਵ ਇਸ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸੱਚ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੈ । ਉਸਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾਂ ਇਸਦੀ ਮਾਣ-ਮੱਤੀ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ । ਉਹ ਇਸਦੇ ਵਿਹੜਿਆਂ ਚੋਂ ਉੱਡ ਚੁੱਕੇ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪੜਾਣਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਉਸਦੇ ਕਾਵਿ-ਬੋਲ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧੜਕਣ ਹਨ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਖੁਸ਼ਗਵਾਰ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਮਹਿਕ ਆਉਂਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤ-ਅਕਾਦਮੀ ਦਿੱਲੀ ਨੇ ਯੁਵਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ੨੦੧੭ ਦੇ ਕੇ ਇਸ ਸਮਰੱਥ ਕਵੀ ਨੂੰ ਥਾਪੜਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ।
Young poet Harman's work breaks the boundaries of Punjabi poetry, creating sweet melodies that captivate young readers. His experiences are deeply connected to the truths of this land, and his inspirations stem from its rich heritage. He attempts to express the vibrant colors that emerge from its courtyards. His poetic voice resonates with the heartbeat of Punjab, and within it, one can sense the fragrance of a hopeful future. This book has been honored with the Youth Award 2017 by the Sahitya Akademi, Delhi, recognizing this talented poet.
ਪਾਤਰ ਗ਼ਜ਼ਲ ਤੇ ਨਜ਼ਮ ਦੋਹਾਂ ਹੀ ਸਿਨਫਾਂ ਦੇ ਪਲੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਜੇਹੀ ਸਫਲਤਾ ਨਾਲ ਸਾਂਵਾਂ ਤੁੱਲਣ ਵਾਲਾ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ । ਉਹ ਨਜ਼ਮ ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਗਜ਼ਲ, ਉਸਦੀ ਡੂੰਘੀ ਸੰਗੀਤਕ ਸੂਝ ਉਸਦੇ ਅੰਗ ਸੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਗ਼ਜ਼ਲ ਲਿਖਣ ਵੇਲੇ ਇਸ ਸੰਗੀਤਕ ਅੰਤਰ-ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਨਾਲ ਵਰੋਸਾਇਆ ਹੋਣ ਸਦਕਾ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਵਜ਼ਨ, ਬਹਿਰ ਤੇ ਕਾਫੀਆ ਰਦੀਫ਼ ਦੀਆਂ ਔਖੀਆਂ ਬੰਦਸ਼ਾਂ ਨਿਭਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਮਸਨੂਈ ਤੇ ਮਕਾਨਕੀ ਗਿਣਤੀਆਂ- ਮਿਣਤੀਆਂ ਦੇ ਝੰਜਟ ਵਿੱਚ ਪੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਜਾਪਦੀ, ਸਗੋਂ ਉਸਦੇ ਸ਼ਿਅਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਬਦ ਆਪਣੇ ਸਹਿਜ ਸਰੂਪ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਤਾਜ਼ਗੀ ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਲੈਅ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਕੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਲੇ ਅਰਥਾਂ ਦੇ ਜਲੌਅ ਦੇ ਸੰਗਲੀਦਾਰ ਸਿਲਸਿਲੇ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਸੁੱਤੇ ਸਿੱਧ ਹੀ ਥਾਂ ਸਿਰ ਸੁਭਾਇਮਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਪਾਤਰ ਸੁਰ ਤੇ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਸਮਰਪਿਤ ਸਾਧਕ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਦੋਨੋਂ ਹੀ ਉਸਦੀ ਸਾਧਨਾ ‘ਤੇ ਫੁੱਲ ਚਾੜ੍ਹਦੇ ਹੋਏ ਉਸਦੀ ਰਚਨਾ ਵਿੱਚ ਆਪੋ – ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਨਿਭਾਉਣ ਵਿਚ ਤੋੜ ਤੀਕ ਉਹਦਾ ਸਾਥ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ।
ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਹਰੇ ਹਰਫਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੜਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਹਿਜਰਤ ਕਰ ਰਹੇ ਰੁੱਖਾਂ ਤੱਕ ਦੇ ਬਿੰਬ ਹਨ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੁੱਖਾਂ ਉਤੇ ਵਰਸਦੀਆਂ ਕਣੀਆਂ ਦੀ ਦੁਆ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਸੁਣਨ-ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਮੋਹ-ਭਰੀ ਖਾਮੋਸ਼ੀ ਦੀ ਤਵੱਕੋ ਵੀ । ਬਿੰਬ ਤੇ ਧੁਨੀ ਸ਼ਾਇਦ ਕਵੀ ਦੇ ਅਰਧ-ਚੇਤਨ ਮਨ ਵਿਚੋਂ ਉਠਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਵੇਲੇ ਸੁਚੇਤ ਮਨ ਉਸ ਧੁਨੀ ਤੇ ਬਿੰਬ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦਾ ਹੀ ਯਤਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਗਲੇ ਸਫਿਆਂ ਤੇ ਵਿਛੀ ਮੇਰੇ ਮਨ ਦੀ ਧੁੱਪ-ਛਾਂ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਕਰਨਾ, ਇਸ ਅਰਜ਼ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਮੇਰਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ।
ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬੀ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿਚ ਛਪੀਆਂ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤਕ ਦੀਆਂ ਆਣਛਪੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ।
This book presents the published and previously unpublished works of Shiv Kumar Batalvi that have appeared in Punjabi magazines.
‘ਲੋਹਾ ਕੁੱਟ’ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕਰੜੀ, ਨਿਰਦਈ ਨਿਤਾਪ੍ਰਤੀ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ । ਲੋਹਾਰ ਦੀ ਭੱਠੀ ਪਾਤਰਾਂ ਦਾ ਮਾਨਸਿਕ ਕਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਧੁਖਦੀ, ਬਲਦੀ ਤੇ ਮੱਚਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਇਸੇ ਚਿੰਨ੍ਹਾਤਮਕ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਹਥੌੜੇ ਦੀ ਸੱਟ ਇਸ ਦੇ ਨਾਇਕ ਦੇ ਕਰੜੇ ਸੁਭਾ ਵਿਚ ਹੈ । ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਕਰਮ ਤੇ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਵਿਚ ਕਠੋਰਤਾ ਹੈ, ਭਾਵੁਕਤਾ ਨਹੀਂ । ਕਿਤੇ ਕਿਤੇ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਵਿਚ ਕਾਵਿਮਈ ਬੋਲੀ ਭਖ਼ਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰੀਵ ਮਾਨਸਿਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੀ ਗਈ ਹੈ ।
“Loha Kutt” symbolizes the harsh and merciless oppression of life. The blacksmith’s forge reflects the mental toil of the characters, as it smolders and blazes in accordance with their struggles. This play demands a symbolic expression of these themes. The hammer strikes resonate with the protagonist's tough nature, while the dialogue among the characters is marked by rigidity, lacking emotional depth. At times, poetic language emerges in the conversations, serving to highlight the internal psychological conflicts of the characters.
ਬਾਪੂ ਦੀਆਂ ਰਚੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਜਗ੍ਹਾ ’ਤੇ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੁੱਚੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖਣਾ।
ਇਤਫ਼ਾਕ ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਮੈਂ ਉਦੋਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਜਦੋਂ ਉਹ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ। ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਜੇ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਿਉਦੇ ਜੀਅ ਪੜ੍ਹ ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਸੰਵਾਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਰਚਾ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਫਲਾਣੀ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਘਟਨਾ/ਪਾਤਰ ਉਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨੇ...
ਚਲੋ ਖ਼ੈਰ, ਜੋ ਹੋਣਾ ਸੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਬਾਪੂ ਕਥਾਕਾਰ ਵੱਡਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਹਾਣੀ ਕਹਿਣੀ ਆਉਦੀ ਸੀ, ਉਸ ਨੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ/ਨਾਵਲ ਲਿਖੇ, ਪਰ ਕਥਾਰਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਗ-ਸੰਗ ਰਿਹਾ।
ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ’ਚ ਮਕਬੂਲ ਬਾਪੂ, ਨਾਵਲ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਕਬੂਲ ਹੋਇਆ। ਨਾਵਲਗਿਰੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਾਈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ ਤੇ ਫਿਰ ਨਾਵਲ, ਉਦੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਸਮਝ ਆਉਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਹਾਣੀ ਛੱਡ ਕੇ ਨਾਵਲ ਲਿਖਣ ਦਾ ਰਾਹ ਕਿਉ ਅਪਣਾਇਆ। ਬਾਪੂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਧੁਰ ਅੰਦਰ ਜਾ ਕੇ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਪੂ ਕਿੱਡਾ ਵੱਡਾ ਕਥਾਕਾਰ ਸੀ। ਕਈ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਤਾਂ ਅੰਦਰੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਨਿੱਕਲਦੀ ਹੈ, ‘‘ਵਾਹ ਬਾਪੂ ਕਮਾਲ ਕਰਤੀ।’’
ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਜੀਵਨ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਬਿਖੇਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਰੰਗ ਸਮੇਂ ਦੀ ਧੂੜ ’ਚ ਫਿੱਕੇ ਪੈ ਗਏ।
ਐਨੀ ਸਾਦਗੀ ਨਾਲ ਸਰਲਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦੀਆਂ ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਸਿਰਜਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਬਣੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਨੇ ਇਹ ਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅਣਖੀ ਜਿਉਦਾ ਹੈ...
- ਕਰਾਂਤੀ ਪਾਲ
2022
Collecting all of Bapu's works in one place means preserving all of his stories.
Coincidentally, I read all these stories when he said goodbye to this world. I think if I had read them while he was alive, I could have created some dialogue with him, saying that the incident/character in this particular story belongs to that village...
Well, what has happened has happened. Bapu was a great storyteller. He knew how to tell a story; he wrote stories and novels, but the essence of storytelling remained with him.
In the realm of storytelling, he was popular, and he became popular in the field of novels as well. Novel writing overshadowed his stories, but when we read his stories and then the novels, we begin to understand why he chose the path of writing novels over storytelling. By reading Bapu's stories and delving into them, we realize what a great storyteller he was. After reading many stories, an inner voice emerges, saying, "Wow, Bapu, you did an amazing job."
These stories spread the colors of life that have faded in the dust of time.
With such simplicity, these stories reveal the essence of life and have created a definition of Punjabi storytelling that proves Ankhiji lives on...
— Kranti Pal
2022
Available in English.
Please add a note if you want in English.
ਇਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿਚ ਦਰਜ ਘਟਨਾਵਾਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਲ ਖੁਲ੍ਹਦੀਆਂ ਖਿੜਕੀਆਂ ਹਨ । ਖਿੜਕੀ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਅੰਦਰੋਂ ਬਾਹਰ ਵੇਖਣ ਲਈ ਅਤੇ ਰਾਤ ਵੇਲੇ ਬਾਹਰੋਂ ਅੰਦਰ ਝਾਕਣ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਵੇਂ ਇਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿਚਲੀਆਂ ਖਿੜਕੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰਲੇ ਅਤੇ ਅੰਦਰਲੇ, ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਰੂਹਾਨੀ, ਪੱਛਮੀ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸੁਨੇਹੇ ਅਤੇ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲਦੇ ਹਨ । ਅਜੋਕੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਜੀਵਨ-ਜਾਚ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ-ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਵਿਚ ਵੀ ਨਹੀਂ , ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਾਨਣੇ ਅਤੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਵੀ ਅੰਤਰ ਹੈ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਜੀਵਨ-ਪ੍ਰਣਾਲਆਂ ਵਿਚੋਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿ ਪਾਠਕਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਡੂੰਘਾ ਹੋਵੇ ।
This collection features events that serve as windows opening to life. Windows allow us to look outside during the day and peek inside at night. Similarly, the "windows" in this collection offer insights into both external and internal aspects of existence—physical and spiritual, Western and Eastern. In today’s world, there are differences not only in the Eastern and Western approaches to life but also in their illumination and shadows. The events and personalities presented from these two life systems aim to enrich readers’ experiences and deepen their understanding.
ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ 8 ਜਾਗਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦੇ ਦੀਦਾਰ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਹਨ । ਇਹ ਬਿਰਤਾਂਤ ਨਾ ਤਾਂ ਮਨੋਰੰਜਨ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਫੋਕਾ ਗਿਆਨ, ਬਲਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਅਮਿਓਂ ਰਸ ਭਿੱਜੇ ਝਰਨੇ ਹਨ, ਜੋ ਸੂਕੇ ਕਾਸਟ ਨੂੰ ਹਰਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ । ਆਪਣੇ ਵਡੇਰਿਆਂ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਹਰਿਆ-ਭਰਿਆ ਹੋਣ ਲਈ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਇਕ ਅਦਭੁਤ ਵਸੀਲਾ ਹੈ ।
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲੜਾ (2.11.1952 - 25.10.1995) ਪੁੱਜ ਕੇ ਨਿਰਮਾਣ, ਦਿਆਨਤਦਾਰ, ਸਾਦਗੀ ਦਾ ਮੁੱਜਸਮਾ ਤੇ ਨਿਰਭੈ ਯੋਧਾ ਸੀ, ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਜਰਵਾਣਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੋਹੇ, ਮਾਰੇ ਤੇ ਲਾ-ਪਤਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬਣਿਆ । ਇਸ ਵਿਲੱਖਣ ਲੋਕ-ਨਾਇਕ ਦੀ ਸੰਘਰਸ਼ਮਈ ਜੀਵਨ-ਗਾਥਾ ਨੂੰ ਲੇਖਕ ਨੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਮੂਲ ਲਿਖਤਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਪਵਾ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਬੌਧਿਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਵੀ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ
Shaheed Bhai Jaswant Singh Khalra (2.11.1952 - 25.10.1995) was a symbol of integrity, simplicity, and fearlessness, who became the voice of those who were oppressed, murdered, and made to disappear by the Indian government. The author presents a balanced narrative of this remarkable leader's struggles, highlighting his life story while also sharing his original writings to showcase his intellectual prowess.
ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਓਸ਼ੋ ਵਲੋਂ ਦਿਤੇ 15 ਪ੍ਰਵਚਨਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ ।
This book is a collection of 15 discourses given by Osho.
ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਵਚਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਓਸ਼ੋ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ – ਚੇਤਨਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ । ਬੁੱਧ, ਮਹਾਂਵੀਰ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ, ਸ਼ਿਵ, ਸ਼ਾਂਡਿਲਯ, ਨਾਰਦ, ਜੀਸਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਆਤਮ – ਅਕਾਸ਼ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸਿਤਾਰਿਆਂ – ਆਦਿਸ਼ਕਰਾਚਾਰੀਆ, ਗੋਰਖ, ਕਬੀਰ, ਨਾਨਕ, ਮਲੂਕਦੂਸ, ਰਵਿਦਾਸ, ਦਰੀਆਦਾਸ, ਮੀਰਾ ਆਦਿ ਉਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪ੍ਰਵਚਨ ਉਪਲੱਬਧ ਹਨ ।
Through his discourses, Osho has illuminated every aspect of human consciousness development. He has provided thousands of teachings on figures such as Buddha, Mahavira, Krishna, Shiva, Shandilya, and Narada, as well as numerous luminaries from the Indian spiritual cosmos, including Adi Shankaracharya, Gorakhnath, Kabir, Nanak, Maluk Das, Ravidas, Daryadas, and Mira. His insights encompass a wide range of spiritual philosophies and practices, making them accessible to seekers of truth.
ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਵਚਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਓਸ਼ੋ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ – ਚੇਤਨਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ । ਬੁੱਧ, ਮਹਾਂਵੀਰ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ, ਸ਼ਿਵ, ਸ਼ਾਂਡਿਲਯ, ਨਾਰਦ, ਜੀਸਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਆਤਮ – ਅਕਾਸ਼ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸਿਤਾਰਿਆਂ – ਆਦਿਸ਼ਕਰਾਚਾਰੀਆ, ਗੋਰਖ, ਕਬੀਰ, ਨਾਨਕ, ਮਲੂਕਦੂਸ, ਰਵਿਦਾਸ, ਦਰੀਆਦਾਸ, ਮੀਰਾ ਆਦਿ ਉਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪ੍ਰਵਚਨ ਉਪਲੱਬਧ ਹਨ ।
Through his discourses, Osho has illuminated every aspect of human consciousness development. He has delivered thousands of discourses on figures like Buddha, Mahavira, Krishna, Shiva, Shandilya, Narda, Jesus, and many luminaries of Indian spirituality, including Adi Shankaracharya, Gorakh, Kabir, Nanak, Malook Das, Ravidas, Daryadas, Meera, and others.
“ਓਸ਼ੋ” ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ, “ਸੰਭੋਗ ਦੇ ਛਿਨ ਵਿਚ ਜੋ ਅਹਿਸਾਸ ਹੈ, ਉਹ ਅਹਿਸਾਸ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਹੈ: ਟਾਈਮਲੈਸਨੈਸ ਅਤੇ ਈਗੋਲੈਸਨੈਸ । ਸਮਾਂ ਸਿਫਰ ਹੋਣ ਨਾਲ ਅਤੇ ਹੰਕਾਰ ਅਲੋਪ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਉਸਦੀ ਇਕ ਝਲਕ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਡਾ ਅਸਲ ਜੀਵਨ ਹੈ । ਸੰਭੋਗ ਦੀ ਇੰਨੀ ਕਸ਼ਿਸ਼ ਛਿਨ-ਕੁ ਦੀ ਸਮਾਧੀ ਦੇ ਲਈ ਹੈ । ਅਤੇ ਸੰਭੋਗ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਦਿਨ ਮੁਕਤ ਹੋਵੇਗੇ ਜਿਸ ਦਿਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਮਾਧੀ ਬਿਨਾਂ ਸੰਭੋਗ ਦੇ ਮਿਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਏਗੀ । ਉਸ ਦਿਨ ਸੰਭੋਗ ਤੇਂ ਤੁਸੀਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਉਗੇ ।”
In this book, Osho states that "the experience during a moment of union encompasses two aspects: timelessness and egolessness. When time disappears and the ego dissolves, we glimpse our true essence. The allure of union is ultimately a gateway to this state of samadhi. You will be free from the need for union on the day you begin to experience samadhi without it. On that day, you will find liberation from the desire for union."
ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਲੇਖਿਕਾ ਦੀ ਬਹੁ-ਚਰਚਿਤ ਤੇ ਵਿਕਰੀ ਦੇ ਸਰਵੋਤਮ ਪ੍ਰਤਿਮਾਨ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਜਗਤ ਪ੍ਰਸਿਧ ਰਚਨਾ ‘The Secret’ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਰਹੱਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਸ਼ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀਕੁਨ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਰਹੱਸ ਦਾ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕਾਇਆਕਲਪ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਰ ਪਹਿਲੂ – ਧਨ, ਸਿਹਤ, ਸੰਬੰਧ, ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਤੇ ਲੋਕ-ਵਿਵਹਾਰ – ਵਿਚ ਰਹੱਸ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖੋਗੇ । ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਛੁਪੀ ਉਸ ਪ੍ਰਬਲ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਜਾਣ ਜਾਓਗੇ, ਜਿਸਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਤੁਹਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਰਹੱਸ ਵਿਚ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁਗ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਸਿਹਤ, ਦੌਲਤ ਤੇ ਸੁਖ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤਾ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰੌਚਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਹੱਸ ਦੇ ਗਿਆਨ ’ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਥਾਹ ਦੌਲਤ ਪਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੰਭਵ ਸਮਝੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
This book is the Punjabi translation of the highly acclaimed and bestselling work "The Secret" by the author. It presents all aspects of the mystery together for the first time, revealing them in a surprising manner. The knowledge and experience of this mystery have the potential to transform the lives of all people. In this book, you will learn to apply the principles of this mystery to every aspect of your life—wealth, health, relationships, happiness, and social interactions. You will discover the powerful force hidden within you that has yet to be unveiled. This realization can fill every dimension of your life with joy.
Additionally, the book includes insights from modern era gurus who have utilized this knowledge to achieve health, wealth, and happiness. Their fascinating stories demonstrate that by applying the teachings of this mystery, one can heal ailments, acquire immense wealth, solve problems, and attain what was once considered impossible.
‘ਦ ਬੁੱਕ ਆਫ ਟੀ’, ਸਨਾਤਨੀ ਗ੍ਰੰਥ ਹੈ । ਸੌ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਦਾ ਇਹ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ, ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਉਪਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਜ਼ਬਾਨ ਦਾ ਇਹ ਇਕੋ ਇਕ ਮਾਸਟਰ ਪੀਸ ਹੈ । ਏਸ਼ੀਅਨ ਆਰਟ ਦੀ ਸਮਾਲੋਚਨਾ ਅਤੇ ਮੁਕਤੀ ਬਾਰੇ ਲੇਖਕ ਦੀ ਨਿੱਗਰ ਦੇਣ ਨੂੰ ਪੱਛਮ ਨੇ ਲਗਭਗ ਭੁਲਾ ਦਿਤਾ ਹੈ, ਚਾਹ ਦੇ ਵਿਧਾਨ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਉਪਰ ਉਸਦੀ ਲਿਖੀ ਨਿਕੀ ਜਿਹੀ ਕਿਤਾਬ ਇਕ ਪੀੜ੍ਹੀ ਤੋਂ ਬਾਦ ਦੂਜੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨਿਰੰਤਰ ਪੜ੍ਹ ਰਹੀ ਹੈ । ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਇਸ ਕਰਕੇ ਕਲਾਸਿਕ ਮੰਨੀ ਗਈ ਅਤੇ ਮੰਨੀ ਜਾਏਗੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਕਨਫਿਉਸ਼ਿਆਵਾਦ, ਤਾਓਵਾਦ ਅਤੇ ਜ਼ੇਨ ਦੀਆਂ ਰਮਜ਼ਾਂ ਲੇਖਕ ਰਾਹੀਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਮਾਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ । ਜਾਪਾਨ ਵਿਚ ਓਕਾਕੁਰਾ ਅੱਜ ਵੀ ਸਤਿਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਨਾਮ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਲੋਕ ਉਸਨੂੰ ਤੇਨਸ਼ਿਕ ਆਖਦੇ ਹਨ, ਮਤਲਬ ਕਿ, ਰੂਹਾਨੀ ਦਿਲ, ਸਾਹਿਬ ਦਿਮਾਗ, ਹੁਸਨਲ ਚਰਾਗ ।
ਈਰਾਨ ਮਾਨਵ-ਸਭਿਅਤਾ ਦਾ ਪੰਘੂੜਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਲੋਰੀਆਂ ਨੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਜੀਊਣਾ ਤੇ ਥੀਣਾ ਸਿਖਾਇਆ। ਈਰਾਨ ਵਰਗੀ ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਸਾਊ ਸਭਿਅਤ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਈਰਾਨੀ ਖੁਦ ਤਾਂ ਸੋਹਣੇ ਹਨ ਹੀ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰੀਨ ਸੁੰਦਰ ਆਰਟ ਸਿਰਜ ਕੇ ਦਿੱਤਾ। ਈਰਾਨ ਦੇ ਫਕੀਰ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫਲਸਫੇ, ਸਾਹਿਤ, ਕੀਮੀਆਗਰੀ, ਮੈਡੀਸਨ, ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਅਤੇ ਇਮਾਰਤਸਾਜ਼ੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕੇਵਲ ਯੌਰਪ ਨੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੇ ਕਬੂਲ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਾਂਸਕ੍ਰਿਤਕ ਸਾਂਝ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਪਰ ਮੁਲਕ ਦੀ ਵੰਡ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਤਕ ਸਾਂਝ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਈਰਾਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ, ਕਲਚਰ ਤੇ ਧਰਮ ਦੇ ਦਿਲਚਸਪ ਤੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਵੇਰਵੇ ਦਿੰਦਿਆਂ ਈਰਾਨ ਵਿਚ ਆਏ ਰਾਜ ਪਲਟੇ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਸਹਿਤ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਪੁਨਰ-ਜੀਵਤ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਓਤਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਚਾਰ ਲੇਖ ਅਰਬ-ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਟੱਕਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਕੁਰੇਦ ਕੇ ਇਕ ਨਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਗਾਥਾ ਦਾ ਸੰਤੁਲਿਤ ਤੇ ਦੋਸਤਾਨਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਨਫਰਤ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ, ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਯੋਧਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਧਰਮ ਦੀ ਕਿਰਤ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਦੇ ਜੂਲੇ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣਗੇ। ਅਰਬਾਂ ਦੇ ਕਰੜੇ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਸਿਦਕਦਿਲੀ ਨਾਲ ਇਸ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਇਹ ਮੋਅਜਜ਼ਾ ਕਰ ਵਿਖਾਇਆ। ਤੁਰਕਾਂ ਹੱਥੋਂ ਆਰਮੀਨੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਦਾ ਸੁੰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਸਾਡੇ ਜ਼ਖਮਾਂ ਦੀ ਚੀਸ ਨੂੰ ਤਿੱਖਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਮਾਸੂਮ ਕੌਮ ਪ੍ਰਤਿ ਹਮਦਰਦੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਣਛੋਹੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਪੁਆ ਕੇ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਸਾਡੇ ਗਿਆਨ ਦਰੀਚੇ ਨੂੰ ਮੋਕਲਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੀਆਂ ਅਕਾਂਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਖੰਭਾਂ ਨੂੰ ਪਰਵਾਜ਼ ਭਰਨ ਲਈ ਤਾਣ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ 8 ਜਾਗਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦੇ ਦੀਦਾਰ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਹਨ । ਇਹ ਬਿਰਤਾਂਤ ਨਾ ਤਾਂ ਮਨੋਰੰਜਨ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਫੋਕਾ ਗਿਆਨ, ਬਲਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਅਮਿਓਂ ਰਸ ਭਿੱਜੇ ਝਰਨੇ ਹਨ, ਜੋ ਸੂਕੇ ਕਾਸਟ ਨੂੰ ਹਰਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ । ਆਪਣੇ ਵਡੇਰਿਆਂ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਹਰਿਆ-ਭਰਿਆ ਹੋਣ ਲਈ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਇਕ ਅਦਭੁਤ ਵਸੀਲਾ ਹੈ ।
ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਕੁਝ ਜਾਗਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦੇ ਦੀਦਾਰ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਹਨ । ਲੇਖਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਇਕਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦੇ ਦੀਦਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਕਟਤਾ ਵੀ ਹਾਸਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਰਸੀਲੀ ਤੇ ਮੰਤਰ-ਮੁਗਧ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਇਹ ਬਿਰਤਾਂਤ ਪਾਠਕ ਦੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
ਵਡੇਰਿਆਂ ਦੀ ਸਾਖੀ ਦੀ ਲੜੀ ਵਿਚ ਲੇਖਕ ਦੀ ਇਹ ਤੀਸਰੀ ਪੁਸਤਕ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਪੰਜ ਹੋਰ ਜਾਗਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦੇ ਦੀਦਾਰ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਹਨ । ਇਹ ਬਿਰਤਾਂਤ ਪੰਜਾਬੀ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਵਚਿੱਤਰ ਅਨੁਭਵਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਵਸੀਹ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਵੀ ਸਰਸ਼ਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਕੰਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸੁਣਨ-ਯੋਗ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਪਾਠ ਸੰਗ-ਦਿਲ ਨੂੰ ਵੀ ਤਰਲ ਬਣਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਦਾਸ ਵੀਰਾਨੀਆਂ ਵਿਚ ਭਟਕੇ ਰਹੇ ਮਨ ਨੂੰ ਵੀ ਬਸੰਤੀ ਖੇੜੇ ਦੇ ਸ਼ਾਹ ਮਾਰਗ ਤੇ ਤੋਰਦਾ ਹੈ ।
ਗ਼ਦਰੀ ਬਾਬੇ ਕੋਈ ਆਮ ਜਿਹੇ ਰਾਜਸੀ ਕਾਰਕੁਨ ਨਹੀਂ ਸਨ । ਉਹ ਗੁਰੂ-ਲਿਵ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਹੀ ਦੇਸ਼-ਭਗਤ ਸਨ । ਉਨਾਂ ਦੇ ਹਰ ਬਚਨ ਤੇ ਕਰਮ ਵਿਚੋਂ ਗੁਰੂ ਦੀ ਖਾਤਰ ਸਗਲ-ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਮ ਕਰਨ ਦੀ ਮਾਨਵਵਾਦੀ ਭਾਵਨਾ ਡੁਲ੍ਹ ਪੈਂਦੀ ਸੀ ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜੋਕੇ ਆਧੁਨਿਕਵਾਦੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿਚ ‘ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ’ ਕਹਿਣਾ ਅਨਿਆਇ ਹੈ । ਇਸ ਧਾਰਨਾ ਦਾ ਪਰਚਾਰ ਵਿਆਪਕ ਪੈਮਾਨੇ ਤੇ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਢੰਗਾਂ ਨਾਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਰਾਜਸੀ ਸੁਆਰਥ ਦੇ ਅੰਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ । ਇਹ ਬਿਪਰ ਸੰਸਕਾਰ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਵੰਨ-ਸੁਵੰਨੇ ਮਨ-ਲੁਭਾਉਣੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਅੰਦਾਜ਼ਾਂ – ਭਗਵੇਂ, ਲਾਲ ਤਿਰੰਗੀ ਤੇ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੇ ਲਿਬਾਸਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ।
Ghadri Babas were not just ordinary political operatives; they were patriots deeply embedded in a spiritual ethos. Their every word and action was infused with a humanitarian sentiment that reflected a love for all creation, inspired by their faith in the Guru. Thus, labeling them as "nationalists" in contemporary terms is unjust. This notion is being propagated widely through organized efforts that include elements of political self-interest. It represents a distorted understanding, manifesting in vibrant, colorful portrayals adorned with saffron and tricolor symbolism, but often lacking in genuine substance.
ਭਾਈ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ (1896-1915) ਗ਼ਦਰ ਲਹਿਰ ਦਾ ਉੱਘਾ ਸੰਚਾਲਕ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਵੱਡੇ ਕਾਰਨਾਮੇ ਕੀਤੇ । ਬੇਮਿਸਾਲ ਸੂਝ-ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸਾਰਭੇ ਵੱਲੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਫੌਜੀ ਛਾਉਣੀਆਂ ਵਿਚ ਗ਼ਦਰ ਮਚਾਣ ਲਈ ਨਿਭਾਈ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦੁੱਤੀ ਸੀ । ਉਹ ਦਲੇਰੀ, ਚੁਸਤੀ, ਸਿਆਣਪ, ਸਿਰੜ ਤੇ ਤਿਆਰ ਦਾ ਮੁਜੱਸਮਾ ਸੀ । ਜਿਸ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਹੱਸਦਿਆਂ ਫਾਂਸੀ ਦਾ ਰੱਸਾ ਚੁੰਮਿਆ, ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲੋਕ-ਨਾਇਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ । ਇਹ ਜੀਵਨੀ ਇਸ ਮਹਾਨ ਲੋਕ-ਨਾਇਕ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਬਿੰਬ ਉਸਾਰਨ ਦਾ ਨਿਵੇਕਲਾ ਯਤਨ ਕਰਦਿਆਂ ਪੂਰਵ ਜੀਵਨੀਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਦਾ ਮੁਲੰਕਣ ਵੀ ਕਰਦੀ ਹੈ ।
Bhai Kartar Singh Sarabha (1896-1915) was a prominent leader of the Ghadar movement, known for his remarkable achievements at a young age. His unparalleled vision and strategic role in inciting rebellion within military camps for the country's independence were truly exceptional. Embodying courage, agility, wisdom, and readiness, he became a symbol of bravery. The way he embraced the gallows with a smile turned him into a folk hero. This biography strives to create an authentic portrait of this great leader while also evaluating the works of earlier biographers.
ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਅੰਦਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਚਰਚਾ ਦਾ ਸਾਰ-ਅੰਸ਼ ਇਹ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਅੰਦਰ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਨਿਭਾਈ ਗਈ ਸਮੁੱਚੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦਾ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਤੇ ਅਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦਾ, ਅਤੇ ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੱਲੀ ਸਮੁੱਚੀ ਖਾੜਕੂ ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ ਦਾ ਲੇਖਾ-ਜੋਖਾ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ 130 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿਛੋਕੜ ਨੂੰ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮਕਾਲੀ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣਾ ਇਨਕਲਾਬੀ ਕਾਰਜ ਆਰੰਭਿਆ ਤੇ ਪੂਰ ਚੜ੍ਹਾਇਆ, ਨੂੰ ਸਮੁੱਚਤਾ ਵਿਚ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ।
The essence of the discussion in this book revolves around the comprehensive role played by Sant Jarnail Singh Bhindranwale in history, including his achievements and shortcomings. It emphasizes the necessity of contextualizing his contributions within the broader historical backdrop of the Sikh community over the past 130 years, as well as the contemporary situations in which he initiated and advanced his revolutionary activities. This holistic approach is essential for understanding the entire Sikh separatist movement that followed.
ਹੱਥ ਵਿਚ ਸਸ਼ਤਰ ਸਜਾ ਕੇ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾ ਹੀ ਫ਼ਤਹਿ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਹ ਇਸੇ ਸਸ਼ਤਰ ਨਾਲ ਕਲਮ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਫਤਹਿ ਕਰਨ ਲਈ ਬੜੀ ਸੱਜ ਧੱਜ ਨਾਲ ਗਿਆਨ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਉਤਰਿਆ ਹੈ। ਡਾ. ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਕਲਮੀ ਸ਼ਸਤਰ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਮਲ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਦੇ ਫਾਸ਼ ਕਰਨੋਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਟਲਦਾ। ਉਹ ਬੜਾ ਬੇਰਹਿਮ ਸਸ਼ਤਰ ਬਾਜ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬਖ਼ਸ਼ਦਾ ਨਹੀਂ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਨਿਰਸੰਦੇਹ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿਚ ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ ਕਲਮਧਾਰੀ ਹੀ ਖੜਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਹਮਾਮ ਵਿਚ ਧਰਮ, ਸਿਆਸਤ, ਵਪਾਰ, ਹਕੂਮਤ, ਵੱਢੀ, ਨੌਕਰਸ਼ਾਹੀ ਗੱਲ ਕੀ! ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਦੰਭ, ਦੁਰਾਚਾਰ ਤੇ ਦੁਬਾਜਰੇ ਵਿਹਾਰ ਨੂੰ ਨੰਗਾ ਕਰਨ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਫ਼ਲ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਲਾ ਇਹ ਨਸ਼ਤਰਧਾਰੀ ਲੇਖਕ ਲੰਮ-ਉਮਰੀ ਹੋਵੇ।
Armed with his pen and a sharp intellect, Daljit Singh has already conquered the world of vision with his sword. Now, he has entered the arena of knowledge with great pomp and circumstance, ready to conquer the world of writing with the same sword. Dr. Daljit Singh is not shy about exposing the veils of deceit in his literary works; he wields his pen as a ruthless weapon, sparing no one. It can now be confidently claimed that, at least in Punjabi literature, few can stand in comparison to Daljit Singh’s literary prowess. In his new realm, he has made significant efforts to unveil the arrogance, corruption, and malpractices in every sector of society, including religion, politics, commerce, governance, law, and bureaucracy. May this incisive writer have a long and fruitful career.
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਉਚਾਰੀ ਬਾਣੀ 'ਜਾਪੁ ਸਾਹਿਬ' ਸਿੱਖ ਨਿਤਨੇਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂ-ਮਹਿਮਾ ਦਾ ਅਦਭੁੱਤ ਬਖਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਅੰਮ੍ਰਿਤਮਈ ਬਾਣੀ ਦੇ ਗੁੱਝੇ ਰਹੱਸਾਂ ਨੂੰ ਗਿਆਨੀ ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਮਸਕੀਨ ਨੇ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਰਾਹੀਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਸ਼ੇਰਿ ਪੰਜਾਬ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ (1780-1839) ਦੀ ਸੰਤੁਲਿਤ ਜੀਵਨੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਦੁੱਤੀ ਯੋਗਤਾ, ਨਿਰਭੈਤਾ, ਦਲੇਰੀ ਤੇ ਸਿਆਣਪ ਨਾਲ ਖ਼ਾਲਸੇ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਰਾਜ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ’ਤੇ ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਾਜ਼ ਹੈ । ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ, ਫ਼ਾਰਸੀ ਦੀਆਂ ਦੁਰਲਭ ਪੁਸਤਕਾਂ ਅਤੇ ਮੌਖਿਕ ਰਵਾਇਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਲਿਖੀ ਇਹ ਰਚਨਾ ਮਹਾਰਾਜੇ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿਸਤਾਰ ਅਤੇ ਉੱਤਮ ਰਾਜ ਪ੍ਰਬੰਧ ਬਾਰੇ ਪਰਮਾਣਿਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਂਦੀ ਹੈ ।
This book is a balanced portrayal of Maharaja Ranjit Singh (1780-1839), known as the "Lion of Punjab," who established a vast empire for the Khalsa through his extraordinary abilities, fearlessness, courage, and wisdom. Based on rare English and Persian texts, as well as oral traditions, the work provides authentic information about the Maharaja's territorial expansion and exemplary governance. It highlights the pride the Khalsa Panth takes in his legacy.
ਬੀਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ-ਇਤਿਹਾਸ ਕੌਮਾਂ ਦੀ ਜਿੰਦਜਾਨ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਭਾਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਕੌਮਾਂ ਦਾ ਭਵਿਖਯਤ ਸੌਰਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਜੋ ਭਾਸਕਰ ਵਤ ਉਜਾਗਰ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਮੁੱਲੇ ਰਤਨਾਂ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਖਜ਼ਾਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਜਾਂਬਾਜ ਜਰਨੈਲ ਸਰਦਾਰ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਆ ਦਾ ਜੀਵਨ ਇਤਿਹਾਸ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਸਰਦਾਰ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਦਾਨੇ-ਜੰਗ ਵਿਚ ਕੌਮ ਦੇ ਜਿਹੜੇ ਬਹਾਦਰ ਸੂਰਮੇ ਸ਼ਹੀਦ ਯਾ ਫੱਟੜ ਹੋਏ, ਉਹਨਾਂ ਸੂਰਬੀਰਾਂ ਦੇ ਘਰਾਣਿਆਂ ਦੇ ਹਾਲ ਸੰਖੇਪ ਫੁਟਨੋਟਾਂ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਸਬੰਧੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
The lives of heroes and martyrs are the lifeblood of nations, shaping their futures through the lessons of history. The history of the Khalsa shines brightly, rich in invaluable treasures. This book presents the life story of the valiant General Sardar Hari Singh Nalwa. It includes accounts of the brave warriors who fought alongside Sardar Hari Singh in battle, detailing the fates of these heroes and their families in brief footnotes. The work aims to provide extensive information about Sikh history.
ਇਹ ਲੇਖਕ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸ੍ਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਲੇਖਕ ਨੇ ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਅਸਲੀ ਨਾਂ, ਅਸਲੀ ਥਾਵਾਂ, ਅਸਲੀ ਸ਼ਹਿਰ ਤੇ ਅਸਲੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਰਤੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਕਿਤੇ ਕਾਲਪਨਿਕ ਨਾਂ ਤੇ ਬਦਲੇ ਹੋਏ ਚਿਹਰੇ ਵੀ ਹਨ । ਇਸ ਵਿਚ ਡੂੰਘੀਆਂ ਤੇ ਲੁਕੀਆਂ ਹਕੀਕਤਾਂ, ਵਾਸ਼ਨਾ ਦਾ ਟੂਣਾ, ਲਹੂ ਵਿਚ ਮਚਦੀਆਂ ਖਾਹਿਸ਼ਾਂ ਤੇ ਰਚਨਾ ਦੇ ਆਪ-ਹੁਦਰੇ ਅਮਲ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।
This is the author's autobiography. In it, the writer uses the real names of characters, actual places, cities, and events, but there are also fictional names and altered faces at times. It incorporates deep and hidden truths, the breaking of desires, the tumultuous wishes within blood, and the creative processes of self-expression.
ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਵੀ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ ।
This book is a collection of works by the renowned poet Shiv Kumar Batalvi.
ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਵਿਤਾ ਰਾਹੀਂ ਲੂਣਾ ਵਰਗੀ ਦੁਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਸਕਾਰੀ ਪਾਤਰ ਨੂੰ ਨਵੀਆਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਆਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਲੋਕ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿਚ ਮੁੜ ਨਿਆਂ ਲਈ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਹੈ । ਮੱਧਾ-ਕਾਲ ਕਥਾ ਦਾ ਨਵੀਨ ਤੇ ਕਲਾਤਮਿਕ ਰੂਪਾਂਤਰਨ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸ ਨਾਲ ਹੋਈ ਵਿਤਕਰੇ ਨੂੰ ਨੰਗਾ ਕਰਦਿਆਂ ਰੁਤਬੇ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਉਪਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਚਿੰਨ੍ਹ ਲਗਾ ਕੇ ਲੂਣਾ ਦੇ ਪਾਤਰ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਵਿਸਤਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ।
Shiv Kumar has, through his poetry, reexamined the character of Loon, a figure of disgrace and ridicule, in a new light within the context of folk justice. By transforming the narrative of the Middle Ages into a contemporary and artistic form, he exposes the injustices faced by Loon and raises questions about the abuse of power and status, thereby giving the character a new depth.
ਇਸ ਨਾਵਲ ਰਾਹੀਂ ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।
1) Shere Panjab Maharaja Ranjit Singh | ਸ਼ੇਰਿ ਪੰਜਾਬ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ
2) Maharani Jindan | ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦਾਂ
3) Sikh Raaj Kiven Banya ? | ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਕਿਵੇਂ ਬਣਿਆ ?
4) Sikh Raaj Kiven Gaya ? | ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਕਿਵੇਂ ਗਿਆ ?
ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਗਾਥਾ ਜਾਨਣ ਦੀ ਹਰ ਇਕ ਨੂੰ ਇੱਛਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਨਾਵਲਕਾਰ ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਸ ਲਿਖਤ ਰਾਹੀਂ ਬਹੁਤ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਉਸ ਯੁੱਗ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਜੀਵਨਧਾਰਾ ਨੂੰ ਆਮ ਪਾਠਕਾਂ ਤੱਕ ਬੜੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਨਰੋਆ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ । ਨਾਵਲ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਧਾਰਮਿਕ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚੋਂ ਦੀ ਗੁਜ਼ਰਦੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਕੌਮੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਪਸੰਦੀ ਨੂੰ ਪਿਛਾਂਹ ਛੱਡਦੀ ਹੋਈ ਆਖ਼ਿਰ ਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮਾਜਵਾਦ ਦਾ ਲੜ ਫੜ ਲੈਂਦੀ ਹੈ । ਨਾਵਲ ਦੀ ਇਹ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਗਾਲਪਨਿਕ ਜੀਵਨੀ ਰਾਹੀਂ ਸਾਡੇ ਸਮਿਆਂ ਦੀ ਸਾਮਰਾਜ ਅਤੇ ਸਮਾਜਵਾਦ ਵਿਚਕਾਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਵਿਰੋਧਤਾਈ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਹੱਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਸਾਂਝੇ, ਸੁਚੇਤ ਅਤੇ ਸੰਗਠਤ ਸੰਘਰਸ਼ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਸਾਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
Everyone has a desire to learn about the life and struggles of Shaheed Bhagat Singh and his comrades. Through this writing, the novelist Baldev Singh has made a significant effort to sensitively convey the history and ethos of that era to the general reader. The novel reveals that Bhagat Singh's ideology evolved from a religious nationalist environment and ultimately moved away from communalism to embrace international socialism.
A major achievement of this novel is that it presents a scientific resolution to the fundamental contradictions between imperialism and socialism through Bhagat Singh's fictionalized biography, suggesting that this can only be realized through the united, conscious, and organized struggle of workers around the world.
ਇਹ ਨਾਵਲ ਮੱਧਕਾਲੀਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਨਾਇਕ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਦੀ ਜੀਵਨ ਲੀਲ੍ਹਾ ਅਤੇ ਸ਼ੋਭਾ ਨੂੰ ਅਜੋਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਵਸਤੂ-ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਪਰਿਪੇਖ ਵਿਚ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਤ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਨਾਵਲ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੰਕਟਾਂ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਤਹਿ ਵਿਚ ਛੁਪੀ ਨਾਬਰੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਵਿਦਰੋਹੀ ਸੰਵੇਦਨਾ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਪਾਸਾਰਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਦੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਮਿਸਾਲ ਹੈ । ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਦੇ ਵਿਦਰੋਹ ਨੂੰ ਕਾਵਿਕ-ਬਿਰਤਾਂਤ ਅਤੇ ਨਾਟਕ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਚਿਤਰਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ । ਪਰ, ਨਾਵਲ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕੈਨਵਸ ਵਾਲੇ ਰੂਪਾਕਾਰ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰੂਹ ਦੀ ਤਰਜ਼ਮਾਨੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਸ ਲੋਕਨਾਇਕ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਵਲ ਅਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਸਿਰਜਣਾ ਦੀ ਵਿਚਾਰਨਯੋਗ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ ।
This novel reimagines the life and legacy of the medieval Punjabi folk hero Dullah Bhatti within the contemporary context of Punjab's socio-political landscape. It beautifully exemplifies the hidden spirit of rebellion and the emotional layers of historical crises and personal struggles. While Dullah Bhatti's rebellion has been portrayed in poetry and drama, this novel captures the essence of Punjab's soul through a broader narrative canvas. It presents a significant contribution to Punjabi novel writing and contemporary literature, highlighting the enduring relevance of this folk hero's story.
ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਮੰਡ ਜੀ ਦਾ ਨਵਾਂ ਨਾਵਲ ‘ਚੁਰਾਸੀ ਲੱਖ ਯਾਦਾਂ’ ਚੰਗਾ ਪੜ੍ਹਨ-ਲਿਖਣ ਦੇ ਚਾਹਵਾਨ ਦੋਸਤਾਂ ਲਈ ਇਹ ਨਾਵਲ ਚੰਗੀ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ.... ਚੁਰਾਸੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਲਿਖੇ ਗਏ ਇਸ ਨਾਵਲ ਦੇ 450+ ਸਫ਼ੇ ਹਨ।
Jasbeer Singh Mand's new novel "Churasi Lakh Yaadan" is set to be a delightful read for those who love literature. This novel, with over 450 pages, explores the events surrounding the 1984 incidents, offering readers a substantial and enriching experience.
1706 ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਦੇ ਮੁਕਾਮ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਸਫਰ ਆਰੰਭ ਕੀਤਾ। ਫਰਵਰੀ 1707 ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਇਹ ਸਫਰ ਅੱਧ-ਵਿਚਾਲੇ ਛੱਡ ਕੇ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਆਗਰਾ ਵੱਲ ਕੂਚ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਸੇ ਸਾਲ ਦੇ ਅਖੀਰ ’ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਆਗਰੇ ਤੋਂ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਆਰੰਭਿਆ। 1708 ਵਿਚ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਨੰਦੇੜ ਦੇ ਮੁਕਾਮ ’ਤੇ ਆਪਣਾ ਡੇਰਾ ਲਾਇਆ। ਇਥੋਂ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਭੇਜਿਆ। ਇਥੇ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਗੁਰਤਾ-ਗੱਦੀ ਸੌਂਪੀ ਅਤੇ ਇਥੇ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਅੰਤਮ ਭਾਣਾ ਵਰਤਾਇਆ। ਇਸ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਦੱਖਣ ਫੇਰੀ ਅਤੇ 1708 ਦਾ ਸਾਲ, ਇਹ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੀ ਹੋਣੀ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਬਦਲ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਬਤ ਹੋਈਆਂ। ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਇਸੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਨੁਭਵ ਦਾ ਇਕ ਰਚਨਾਤਮਕ ਬਿਰਤਾਂਤ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਭਾਗ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਤੋਂ ਨੰਦੇੜ ਤਕ ਦੇ ਸਫਰ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਖੋਜ ਪ੍ਰਸਤੁਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਦੂਸਰੇ ਭਾਗ ਵਿਚ ਲੇਖਕ ਦੁਆਰਾ 300 ਸਾਲ ਬਾਦ ਇਹਨਾਂ ਰਸਤਿਆਂ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਪੇਸ਼ ਹੈ।
In 1706, Guru Gobind Singh Ji began his journey southward from Talwandi Sabo with a few Sikhs. By February 1707, he had to redirect his journey towards Delhi and Agra. Later that year, he resumed his travels southward from Agra. In 1708, upon reaching the Hyderabad province, he established his camp at Nanded. From here, he sent Baba Banda Singh Bahadur to Punjab. It was also at this location that he entrusted the Guru Granth Sahib with the gurta-gaddi (spiritual leadership) and made his final departure.
Thus, Guru Gobind Singh Ji’s southern journey and the year 1708 proved to be transformative events for the Sikh community. This book narrates the historical experiences of that period. The first part presents a historical exploration of Guru Gobind Singh Ji's journey from Talwandi Sabo to Nanded, while the second part offers the author's reflections on identifying these routes 300 years later.
ਜਗਤ ਗੁਰੂ ‘ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ’ ਨੇ ਸੁੱਖ-ਦੁੱਖ, ਭੁੱਖ ਪਿਆਸ, ਮਾਨ-ਅਪਮਾਨ ਅਤੇ ਧਨ-ਵਡਿਆਈ ਆਦਿ ਤੋਂ ਨਿਰਲੇਪ ਰਹਿ ਕੇ ਗੁਰਮਤਿ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਨਉਖੰਡ-ਪ੍ਰਿਥਮੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਚਾਰ ਉਦਾਸੀਆਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਵਰਨ-ਵੰਡ, ਮਤ-ਮਜ਼ਹਬ, ਰੰਗ-ਰੂਪ, ਅਮੀਰ-ਗ਼ਰੀਬ, ਬੋਲੀ, ਨਸਲ ਅਤੇ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੀਮਾਵਾਂ ਤੋਂ ਨਿਰਲੇਪ ਸੀ । ਹਰ ਮਨੁੱਖ-ਮਾਤ੍ਰ ਗੁਰੂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦੇ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦਾ ਪਾਤਰ ਸੀ । ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਚਾਰੋ ਉਦਾਸੀਆਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵੇਰਵਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹਰ ਅਸਥਾਨ ਦੀ ਲੋਕੇਸ਼ਨ ਦਾ ਬਿਓਰਾ ਚਿੱਤਰਾਂ ਸਹਿਤ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਕਿਹੜੇ ਸੰਮਤ ਸੰਨ ਵਿਚ ਗੋਸਟਿ ਹੋਈ, ਕਿਥੇ ਕਿਥੇ ਬਾਬਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ ਨੂਰ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਰੁਸ਼ਨਾਈਆਂ, ਕਿਹੜੇ ਮੂਲਵਾਦੀ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਦਾ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲ ਸੰਵਾਦ ਹੋਇਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ ਤੇ ਮੰਤਵ ਲੇਖਕ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ । ਰੰਗੀਨ ਚਿੱਤਰਾਂ ਤੇ ਨਕਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਸਜੀ ਇਸ ਖੂਬਸੂਰਤ ਕਿਤਾਬ ਰਾਹੀਂ ਹਰ ਜਗਿਆਸੂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਚਾਰ ਫੇਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
Jagat Guru Sri Guru Nanak Dev Ji undertook the journey of the nine continents, promoting Gurmat while remaining unaffected by comfort and distress, hunger and thirst, honor and dishonor, and wealth and fame. These journeys, known as the four Udasis in Sikh history, transcended divisions of caste, religion, color, wealth, poverty, language, race, and geographical boundaries. Every individual was worthy of the love and teachings of Guru Patshah Ji. This book provides not only historical details of Guru Sahib’s four Udasis but also descriptions of the locations of each site, complete with illustrations. It outlines where discussions were held, where the rays of Baba Guru Nanak’s light shone, and which fundamentalist religious preachers interacted with Guru Sahib, along with their backgrounds and intentions. Decorated with colorful pictures and maps, this beautiful book allows every curious reader to gain extensive knowledge about the travels and teachings of Guru Sahib.
Chade Turang Udave Baaj" is the third part of the inspiring series "Hanne Hanne Patshahi", which celebrates the bravery and warrior spirit of the Sikh legacy. This book urges readers to embrace courage, rise above fear, and lead with strength and unity. It carries forward the powerful message of sovereignty and high aspirations, making it a must-read for anyone seeking motivation and a deeper connection to their heritage.
Handcrafted with love in Punjab, the land of five rivers, this exquisite Sikh Kara features the sacred Mool Mantar engraved in Gurmukhi script, a timeless language rooted in ancient 4000-year-old Sanskrit. The mantra reads:
Ek Onkar Sat Naam Karta Purkh Nirbhau Nirvair Akal Moorat Ajoonee Saibhang Gur Prasaad. Jap. Aad Sach, Jugad Sach, Hai Bhee Sach, Nanak Hosee Bhee Sach....
Translation:
There is one God, Whose name is Truth, Is the creator, Has no fear, Has no hate, Is omnipresent, Never born and Self-perpetuating, With Guru’s grace, Recite (pray), True since beginning (of time), True through ages, Is true now, Says Nanak, will forever be true
Page 1 of 24